genealogia

Chcesz rozpocząć przygodę z genealogią i poznać historię swojej rodziny? Pomogę ci to zrobić i pokażę, że domowym genealogiem można się stać w prosty sposób – wystarczą dobre chęci i odrobina cierpliwości.

 

Krok pierwszy, czyli co pamięta rodzina?

Wybierz na początku, jak i gdzie przechowasz zdobyte informacje. Zacznij od siebie i swoich najbliższych. Usiądź z mamą, babcią, wujkiem czy kuzynem i spisz cierpliwie to, co oni pamiętają o rodzinie. Przejrzyj stare dokumenty, akty metrykalne, legitymacje, szkolne świadectwa  – ważne są daty, miejsca, powiązania, wspomnienia i zdjęcia. Wszystko zapisuj! Te informacje będą ci potrzebne w drugim kroku. Jeśli nie znasz nikogo, kto może ci pomóc, przejdź od razu do drugiego kroku.

 

Krok drugi, czyli co znajdę w USC?

Akty urodzenia są przechowywane w Urzędach Stanu Cywilnego przez 100 lat, akty zgonu i ślubu przez 80 lat. Przez ten czas dostęp do aktów może otrzymać osoba, której akt dotyczy, jej wstępni (dziadkowie, rodzice), zstępni (dzieci, wnuki), rodzeństwo, małżonek, opiekun lub przedstawiciel ustawowy. Dopiero po 100 (lub 80) latach USC przekaże je do archiwum państwowego i dostęp ma każdy.

Poproś więc USC o zupełny odpis aktu urodzenia swoich rodziców czy dziadków. W odpisach zupełnych są daty, miejsca urodzenia, imiona i nazwiska przodków.

Taki odpis możesz uzyskać poprzez platformę ePUAP. Na stronie epuap.gov.pl/wps/portal kliknij zakładkę „Odpis Aktu Stanu Cywilnego – wnioskowanie o wydanie odpisu aktu stanu cywilnego”. System poprosi cię o zalogowanie się z użyciem profilu zaufanego lub aplikacji mObywatel. Dalej poprowadzi cię formularz wniosku. Koniecznie zaznacz, że chcesz odpis zupełny – kosztuje to 33 zł.

Możesz oczywiście pójść do USC w miejscu zamieszkania lub zadzwonić do Urzędu, który cię interesuje. Pracownicy USC to przyjaźni i bardzo pomocni ludzie, ogarną twoją sprawę.

 

Krok trzeci, czyli Milanówek

W roku 1952 w Polsce wydano dekret o dowodach osobistych. Inaczej mówiąc, dopiero od tego momentu każdy obywatel polski zobowiązany był posiadać dokument tożsamości. Wszyscy obywatele musieli złożyć wniosek, załączając zdjęcie, podpisując się odręcznie i odciskiem palca oraz oddając wszystkie posiadane dokumenty (paszporty, dokumenty repatriacyjne, metryki swoje czy dzieci, ausweis itd.). Wniosek z załącznikami trafiał do tzw. koperty dowodowej w urzędzie gminy lub posterunku milicji. Na podstawie tego urząd sporządzał metryczkę dowodową wysyłaną do MSW w Warszawie.

Aktualnie zbiór metryczek liczący ok. 50 milionów sztuk jest przechowywany w Archiwum Państwowym w Warszawie, oddział w Milanówku. Metryczki nigdy nie podlegały niszczeniu, więc masz ogromną szansę uzyskać skan metryczki swojego przodka żyjącego po 1952 roku. Niestety, czas oczekiwania to około roku.

Wpisz w wyszukiwarkę Google numer formularza – APW 12. Na pewno zobaczysz stronę Archiwum, z której należy pobrać pusty formularz. Wypełnij formularz i podpisz odręcznie.  Na każdym formularzu możesz poprosić o dane dwóch osób, za jednym razem możesz wysłać 10 formularzy.

Teraz zdecyduj – możesz wypełnione formularze wysłać tradycyjną pocztą na adres:
Archiwum Państwowe w Warszawie. Oddział Dokumentacji płacowej i Osobowej.
Stefana Okrzei 1, 05-822 Milanówek.

Możesz również ponownie skorzystać z platformy ePUAP. Najpierw zeskanuj wypełnione wcześniej formularze, zapisz jako pdf. Wejdź na stronę warszawa.ap.gov.pl/ , gdzie kliknij baner „e-urząd”. Teraz wybierz z katalogu spraw zakładkę „pisma do urzędu”, dalej zaś „pismo ogólne do podmiotu publicznego”. W tym momencie trzeba się zalogować, wypełnić formularz, załączyć posiadane skany i wysłać pismo.

Nie dokonuj na razie żadnej wpłaty – archiwum wykona kwerendę i skontaktuje się drogą mailową, aby poinformować, ile masz zapłacić. Skan 1 strony to aktualnie 2 zł.

 

Krok trzeci, czyli koperta dowodowa

Temat kopert dowodowych rozpala wyobraźnię genealogów – amatorów. Jak już pisałam – obywatel składający wniosek o wydanie dowodu osobistego w roku 1952 lub później miał zakładaną „kopertę”, gdzie trafiły jego dokumenty. Dowody osobiste wtedy miały postać książeczek i gdy obywatel się przeprowadzał, dokonywano tam wpisów. Gdy zabrakło miejsca, potrzebny był nowy dowód. Gdy kobieta wychodziła za mąż, również musiała zmienić dowód osobisty. Do „koperty” trafiał stary dowód i kolejne dokumenty. Taka „koperta” wędrowała za obywatelem tam, gdzie mieszkał.

Niestety przez długi czas koperty dowodowe nie były uznawane za wartościowe archiwalnie, więc były niszczone po 10 latach od śmierci danej osoby. Mimo to cuda się zdarzają, możesz trafić na bardzo stare koperty dowodowe. Aktualnie kopert dowodowych się nie niszczy.

W przypadku kopert zachęcam, aby przed rozpoczęciem formalności zadzwonić do urzędu miasta czy gminy miejscowości, gdzie przed śmiercią mieszkała interesująca nas osoba. Dowiesz się, z jakiego okresu koperty zachowano. Zadzwoń też do miejscowego USC i wypytaj o ich archiwum. Jeśli urzędnik stwierdzi, że koperta istnieje, poproś o określenie kwoty do zapłaty. Dokonaj wpłaty, aby złożyć wniosek.

Wróć do platformy https://epuap.gov.pl/wps/portal, wybierz zakładkę „sprawy obywatelskie – dokumenty tożsamości – udostępnienie z Rejestru Dowodów Osobistych dokumentacji związanej z dowodami”. Wpisz jak najwięcej danych, w rubryce „inne” zaznacz, że chcesz zawartość koperty dowodowej. Kwestia uzasadnienia jest dobrze opisana w artykule „Interes prawny w poszukiwaniach genealogicznych” na stronie www.geneablogia.com/.

 

Krok czwarty

Jeśli coś sprawia ci trudność, przyjdź do Kawiarni Filmowej w ostatni poniedziałek miesiąca o 18.00. Pomożemy!

W następnym odcinku: czym jest BaSIA?, dlaczego kochamy archiwa?, jak korzystać z baz danych?

Małgorzata Mysiukiewicz

 

Tags
Skip to content